فایلستان

انقلاب دانش فرصتی را برای کتابخانه‌ها فراهم می سازد تا بتوانند نقش کلیدی خود را در زیربنای ایجاد دانش ملی بازیابند و به‌راستی این نقش را گسترش دهند. تمرکز جامعة جهانی بر انقلاب دانش، ضروری و بموقع است. این نکته بسیار اهمیت دارد که جامعة کتابخانه فرصتی را که فرایند دگرگونی فراهم آورده است، درک و دریافت کند. در این انقلاب، کتابخانه‌ها نباید ناظر و تماشاگر، بلکه باید سهامداری تمام‌عیار باشند. همکاری و همفکری جهانی کتابخانه‌ها می تواند به تقویت و آسان‌سازی شبکة دانش، بسیار کمک کند.

یکپارچگی: در یک محیط یکپارچه امکان دسترسی به منابع داخل و خارج از کتابخانه با بهر‌ه‌گیری از یک محیط ارتباطی یکسان فراهم می گردد.

روزی گمان می رفت که جهان مسطح است. سپس ثابت شد که گرد است. اکنون به یقین کاملاً شبکه‌ای است.

مقابله با بی نظمی و کهولت (آنتروپی): این کلمه ریشه در ترمودینامیک دارد و بیانگر حالتی است که همة عناصر نظام در حداکثر بی نظمی قرار دارند و نظام روبه از هم گسیختگی و نابودی پیش می رود. به این ترتیب، برای نظام‌های باز، مفهوم حداکثر بی نظمی به معنای مرگ است. حداکثر بی نظمی در یک سازمان رسمی، یعنی نداشتن اطلاعات کامل برای ادارة نظام‌ها یا حداکثر وضعیت بی سامانی. برای این‌که یک نظام به حیات خود ادامه دهد، باید بتواند با چنین وضعیتی مقابله نماید و بی نظمی را مهار کند. عدم مهار حجم عظیم اطلاعاتی که در نظام اجتماعی تولید می‌شود، موجبات بی نظمی و نابودی آن را فراهم می سازد. بنابراین، نظام باید با این بی نظمی مقابله کند. تنها عنصری از نظام اجتماعی که وظیفة گردآوری، بسته‌بندی، ذخیره، بازیابی، یا به عبارت دیگر وظیفة مدیریت و سازماندهی این اطلاعات را برعهده دارد عنصر کتابداری و اطلاع‌رسانی است، که از منظری دیگر خود نیز به عنوان یک نظام، دارای عناصری با ویژگی ها و وظایف خاص خود است. کتابداری و اطلاع‌رسانی با تمامی فعالیت‌های وابسته‌اش (یعنی سازماندهی منابع، نظیر فهرست‌نویسی، رده‌بندی، نمایه‌سازی، سندداری، آماده‌سازی داده‌ها، بازیابی اطلاعات، و خدمات گستردة مرجع) به دنبال مرتفع‌ساختن همین بی سامانی است. کتابخانه به عنوان یک نظام، در درون خود نیز این بی نظمی را مهار می‌کند و برای مهار آن مقدار از بی نظمی که ممکن است با ورود هر منبع جدید به کتابخانه ایجاد شود، شیوه‌هایی را برگزیده است که به مجموعة این شیوه‌ها «سازماندهی منابع» اطلاق می شود. کتابخانه از این واقعیت آگاهی کامل دارد که متوقف‌شدن سازماندهی، برابر با بی نظمی است و هر منبع جدیدی که به کتابخانه وارد می شود، مادامی که سازماندهی نشده باشد، نظام کتابخانه و به دنبال آن نیز نظام اجتماعی را به سمت بی نظمی، ازهم‌گسیختگی و نابودی هدایت خواهد کرد. از این اصل می توان چنین نتیجه گرفت که در نظام کتابخانه، مفهوم سازماندهی- فارغ از روش‌ها و انواع آن- به عنوان یک کارکرد و ابزار حیاتی در مهار بی نظمی، همیشه در زندگی بشر مطرح بوده و خواهد بود.

واژه «نظام» از علوم دقیقه (بویژه فیزیک) به علوم اجتماعی راه یافته است. فیزیک با ماده، انرژی، حرکت و نیرو سروکار دارد که همگی قابل سنجش‌اند و از قوانینی معین پیروی می کنند؛ به همین دلیل، در فیزیک «نظام» را با واژگانی بسیار دقیق و در قالب یک نمونه (مدل) ریاضی- که بر وجود روابط معینی میان متغیرها دلالت دارد- تعریف می‌‌کنند. به هرحال، در علوم اجتماعی (که کتابداری نیز به دلیل ابعاد ارتباطی و انسانی حرفة خود تا حد زیادی از نظریه‌ها و قوانین آن استفاده می کند)، به دلیل این‌که با متغیرهایی بسیار پیچیده‌تر و اغلب چندبعدی سروکار دارند.

اساس روشهای فهرست‌نویسی سیستمهای کتابخانه‌ای با هم تفاوت دارند. این تفاوتها در انجام جستجو، نمایه‌سازی،‌ و تفسیر معنای جستجوها به چشم می خورد. به همین دلیل، برای جستجو در فهرستگان مجازی ممکن است لازم باشد تنها به جستجوی ساده قناعت کنیم. بدین ترتیب، کاربر مزایای جستجوی پیشرفته را از دست می دهد، یا به نتایجی بدون انسجام می رسد که به هیچ‌وجه برای جستجوهای خاص مناسب نیست. انسجام میان سیستمهای گوناگون کتابخانه‌ای است. برخی چالشهای مربوط به تجانس سیستمهای گوناگون جستجوی اطلاعات، عبارتند از:

• تفاوت در انتخاب نمایه‌ها

• تفاوت در روابط معنایی و ترکیبهای نمایه‌ای

• تفاوت در روشهای برخورد با نتایج حاصل

• تفاوت در پشتیبانی از کاراکترها

• تفاوت در دفعات روزآوری

• تفاوت در قابلیت دستیابی و روایی.

یک فهرستگان تنها در صورتی می تواند مؤثر واقع شود که اطلاعات موجود در آن صحیح باشد. یکی از انتقادهایی که اغلب به فهرستگانها وارد می شود، نیاز زیاد به نیروی انسانی در ادارة آنها و به عبارت دیگر کار ـ بر بودن آنهاست. علاوه بر این که باید اقلام جدید و محلهایی که به فهرست دارندگان منابع پیشین اضافه می شوند به رکوردهای موجود افزوده گردند، تطابق رکوردها و حذف موارد تکراری نیز باید صورت پذیرد. علاوه بر این هنگامی که منابع از کتابخانه‌های عضو وجین می شوند، باید رکوردها و محلهای آنها از فهرست موجودیهای قابل دسترس حذف شوند. کشف موارد تکراری در رکوردهای مربوط به تک‌ نگاشتها از همه ساده‌تر است، در حالی که دربارة آثار چند جلدی، نشریات ادواری، و بویژه عناوین نشریات چالش بیشتری وجود دارد، زیرا در مورد این منابع باید با واحدهای فهرست‌نویسی کتابخانه‌های گوناگون هماهنگی کاملی صورت گیرد.

ابزارهای مدیریت را به سه دسته تقسیم می کند و میان آنها تمایز قایل می‌شود:
۱ - برخی از ابزارها مخصوص تولید و تنظیم دانش است. این دسته شامل خلق یک ایدة جدید، طراحی مدلهای نو، ترکیب و تلفیق رشته‌های علمی گوناگون و در نهایت توسعه فراگردهای جدید در سازمان است .
۲- دسته دوم: کاربرد این دسته از ابزارها در نظام بخشی و کدگذاری دانش است. این دسته از ابزارها اجازه می دهد تا دانش به قابلیت دسترسی همگانی و انتقال میان افراد و سازمانها دست یابد.
۳- دسته سوم ابزارهایی هستند که جهت تسهیم دانش هستند .

انواع توصیف در استاندارد آر.دی.اِی.:

۱. توصیف کلی یا جامع

۲. توصیف تحلیلی

۳. توصیف سلسله­ مراتبی

توصیف جامع: توصیفی است که یک اثر را به طور کامل توصیف می کند. به عنوان مثال، یک نقشه، یک مجموعه از پوسترهایی که به وسیله یک کتابخانه گردآوری شده است، یک جعبه شامل فیلم استریپ، یک نوارصوتی و یک منبع که شامل دستورالعملهای یک معلم است.

توصیف تحلیلی: بخشی از یک مجموعه بزرگتر را شامل می شود. مانند یک جلد از مجموعه سه جلدی یک زندگینامه، یا یک نقشه خاص که زیر مجموعه یک سری از نقشه­ هاست.

توصیف سلسله­ مراتبی: شامل یک توصیف جامع و یک توصیف تحلیلی است.

بسیاری از این راهها میان شرق و غرب آسیا و حوضۀ دریای مدیترانه مبادله می‌شد، اما چون ابریشم مهم‌ترین و گرانبهاترین کالایی بود که از این راهها می‌گذشت، بعدها به جادۀ ابریشم شهرت یافت. ابریشم از راههای متعددی به حوضۀ دریای مدیترانه ارسال می‌شد. برخی از راهها از گذشته‌های دور وجود داشتند که یکی از آنها به جادۀ شاهی شهرت داشت. این جاده در روزگار هخامنشیان و پیش از آن کشیده شده بود.