فایلستان

از قضا مجنون ز تب شد ناتوان

قصد فرمودی طبیب مهربان

آمد آن فصاد و پهلویش نشست

نشتری بگرفت و بازویش به بست

گفت مجنون با دو چشم خونفشان

بر کدامین رگ زنی تیغ ای فلان

گفت این رگ ، گفت از لیلی پر است

این رگم پر گوهر است و پر در است

تیغ بر لیلی کجا باشد روا

جان مجنون باد لیلی را فدا

گفت فصاد آن رگ دیگر زنم

جانت از رنج و عنا فارغ کنم

گفت آن هم جای لیلای من است

منزل آن سرو بالای من است

می گشایم گفت ز آن دست دگر

گفت لیلی را در آن باشد مقر

درهمی آن گه بهآن فصاد داد

گفت اینک مزدت ای استاد راد

دارد اندر هر رگم لیلی مقام

هر بن مویم بود او را کنام من

چه گویم رگ چه و پی چیست آن

سرچه و جان چیست مجنون کیست آن

من خود ای فصاد مجنون نیستم

هرچه هستم من نیم لیلیستم

از تن من رگ چو بگشائی ز تیغ

تیغ تو بر لیلی آید بی دریغ

گو تن من خسته و رنجور باد

چشم بد از روی لیلی دور باد

گو بسوز از تاب و تن ای جان من

تب مبادا بر تن جانان من

گر من و صد هم چو من گردد هلاک

چون که لیلی را بقا باشد چه باک

من اگر مردم از این ضیق النفس

گو سر لیلی سلامت باش و بس

ساختم من جان خود قربان او

جان صد مجنون فدای جان او

مجنون روزی سگی بدید اندر دشت‌

نانش می‌داد و گرد او بر می‌گشت‌

گفتم مجنون دوستی و سگ ز کجا

گفتا که شبی به کوی لیلی بگذشت‌

رَأی المَجنُونُ فی البَیدَاء کَلباً

فَمَدَّ لَهُ منَ الاحسَان ذَیلا

فَلَامُوهُ عَلَی مَا کَان منهُ‌

فَقَالَ رَأَیتُهُ فی بَاب لَیلی‌.

مجنون سگی را در بیابان دید و به احسان و نوازش وی پرداخت. وقتی سرزنشش کردند و به او گفتند چرا به این سگ علاقه می‌ورزی؟ گفت چون او را در کوی لیلی دیده‌ام!

چشم حق بین بجز از حق نتوان دیدن. باطل اندر نظر مردمِ باطل بین است. گل توحید نروید ز زمینی که درو. خاک شرک و حسد و کبر و ریا و کین است. مسکن دوست ز جان میطلبیدم گفتا. مسکن دوست اگر هست دل مسکین است.

دل که رنجید از کسی خرسند کردن مشکل است

شیشه بشکسته را پیوند کردن مشکل است

بار حمالان بدوش خود کشیدن مشکل است

زیر بار منت نامرد رفتن مشکل است

کوه ناهموار را هموار کردن سخت نیست

حرف ناهموار را هموارکردن مشکل است

نشنو از نی, نی حصیری بی نواست
بشنو از دل خانه امن خداست

گر آنکه امین و محرم این رازی

در بازی بیدلان مکن طنازی

بازیست ولیک آتش راستیش

بس عاشق را که کشت بازی بازی

صد سال بقای آن بت مه وش باد

تیر غم او رادل من ترکش باد

بر خاک درش بمرد خوش خوش دل من

یا رب که دعا کرد که خاکش خوش باد

از شبنم عشق خاک آدم گل شد

صد فتنه و شور در جهان حاصل شد

صد نشتر عشق بر رگ روح زدند

یک قطره از آن چکید و نامش دل شد

ای زادهٔ ساقی هله از غم بگذر

ای همدم روح قدس از دم بگذر

گفتی که ز غم گریختم شاد شدم

شادی روان خود از این هم بگذر

فرزانهٔ عشق را تو دیوانه مگو

همخرقهٔ روح را بیگانه مگو

دریای محیط را تو پیمانه مگو

او داند نام خود تو افسانه مگو