فایلستان

ساغر دل اندر آن دم دم بدم

پر همی کرد از خم خون جگر

اندر آن اندیشه چون سرگشتگان

هر زمان از پای می‌آمد به سر

نعره می‌زد کاخر این دل را چه بود

کین چنین یکبارگی شد بی خبر

گرچه پیر راه بودم شصت سال

می‌ندانستم درین راه این قدر

هر که را از عشق دل از جای شد

تا ابد او پند نپذیرد دگر

هر که را در سینه نقد درد اوست

گو به یک جوهر دو عالم را مخر

بگسلان پیوند صورت را تمام

پس به آزادی درین معنی نگر

کس بی کسی نماند می دان تو این قدر

گر با یکی نسازی آید یکی دیگر

زین خانه گر روم من و خانه تهی کنم

آید یکی دگر چو منی یا زمن بتر

میراث مانده است جهان از هزار قرن

چون شد به زیر خاک پدر شد پسر پدر

تنها نه آدمی حیوان نیز همچنین

ور نی ندیدی تو در آفاق جانور

شب آفتاب اگر برود هم ز بام چرخ

بر جای آفتاب ستاره‌ست یا قمر

گر ترک یک هنر بکند مرد طبع او

مشغول کار دیگر گشت و دگر هنر

زیرا که بردل همه خلقان موکلیست

بی کارشان ندارد و بی بار و بی سفر

إنَّکُمْ تَمُوتُونَ کَمَا تَنَامُونَ وَ تُبْعَثُونَ کَمَا تَسْتَیْقظُونَ‌.

همان طوری که خواب شما را فرا می‌گیرد مرگ نیز به سراغتان می‌آید. و همان طوری که بیدار می‌شوید از قبر برمی‌خیزید.

هنگام آنک جلوهٔ فتح و ظفر کنم

کارم شکایت فلک و شرح ابتلاست

گیتی به جای من ز بدی کرد آنچ کرد

گر لطف تو تدارک کارم کند رواست

تا در مذاق آدمی از راه عقل و روح

تلخی خوف همبر شیرینی رجاست

بادا همیشه قبلهٔ خوف و رجای خلق

صدر تو همچنانک فلک قبلهٔ دعاست

ای آنک به دل‌ها ز حسد خار خلیدی

این‌ها همه کردی و در آن گور خزیدی

تلخی دهد امروز تو را در دل و در کام

آن زهرگیاهی که در این دشت چریدی

آن آهن تو نرم شد امروز ببینی

که قفل دری یا جهت قفل کلیدی

طوق ملکی این دم اگر گوهر پاکی

رد فلکی این دم اگر جان پلیدی

با جمله روان‌ها به تک روح روانی

سلطان جهادی اگر از نفس جهیدی

با خالق آرام تو آرام گرفتی

وز دیو رمیده تو به هنگام رهیدی

امروز تو را بازخرد از غمش آن نور

کو را چو دل و جان به دل و جان بخریدی

آن سیمبر اندر بر سیمین تو آید

کو را چو نثار زر از این خاک بچیدی

ای عشق ببخشای بر این خاک که دانی

کز خاک همان رست که در خاک دمیدی

خامش کن و منمای به هر کس سر دل ز آنک

در دیده هر ذره چو خورشید پدیدی

تا بها همه انت این اشترکم

کی ترا آموخت این راز کهن 

که جواب شعر من گفتی بفن

من کجا گفتم که تو مرد خسی

عارفی یا عالمی یا هر کسی

من بحال خویشتن دارم سخن

با تو نبود هیچ ما را این سخن

از رهگذر دوست، صبایی نرسید

چشمم به وصال خاک پایی نرسید

دردا که ز درد ما کس آگاه نشد

فریاد که فریاد به جایی نرسید

دل عاشق ز گلگشت چمن آزرده‌تر گردد

که هر شاخ گلی دامی است مرغ رشته برپا را

پادشاهی بخیالات دچار

گشت از سلطنت خود بیزار

شهر سلطنتی آخر چیست

هیچ بدبخت تر از کس نیست

سر راهم همه جا سنگ آید

صلح من می طلبم جنگ آید

از غم ملت خود پیر شدم

من که از جان خودم سیر شدم

ناگه افکند نظر در صحرا

گله دید گرفتار بلا

گوسفندان همگی در به به

یزدی بره مسکین مه مه

خود چوپان لب جو نی می زد

هر دم این شعر پیاپی می زد

من سلطان همه در یک چمنیم

وقت مردن همه با یک کفنیم

جانهای ایشان از کدورت بشریت آزاد گشته است و از آفت نفس صافی شده و از هوی خلاص یافته تا اندر صف اول و درجهٔ اعلی با حق بیارامیده‌اند و از غیر وی اندر رمیده.