فایلستان

این اصطلاح عرفانی است و گاه به اهل کشف و شهود که علم آنها به توحید ذات و صفات از راه کشف و شهود است اطلاق کنند که بزبان اقرار کنند و بدل تصدیق و این اقرار و تصدیق بطریق کشف و عیان بود نه بطریق استدلال و برهان و نه بطریق سمع و حس.

تواضع قلبی، مطلق تواضع اعم از آنکه مظهر آن دل باشد یا جوارح و یکی از صفات ممدوحه است بویژه تواضع در برابر حق و عدالت و در برابر آفریننده جهان.

در نقلی، آمده است که فرمودند: «مرگ، از شما آغاز نشده و به شما نیز پایان نخواهد یافت.چنانچه این دوست شمابه سفرمی رفت، از شمادورمی شد، اکنون بپندارید که به یکی از سفرها رفته. اگر او باز نگردد (که نخواهد آمد) شما به سوی او خواهید رفت».و البته تردیدی نیست که این سفر، جز کوچ زیبای یک پرنده مهاجر نیست; کوچی که از جانب دنیای دیگر هدایت شده: «وَ تَرَحَّلوُا فَقَدْ جُدَّبکُمْ»; از دنیا کوچ کنید که برای کوچ دادنتان تلاش می کنند. ونیز مهاجر، هر آن به انتظار نشسته است; چرا که: «الرَّحیلُ وَ شیکٌ»; کوچ کردن نزدیک است. و این انتظاری است که هر «آنِ» آن، یک عمر است به قدر سرعت یک «آن»: «وَ اِنَّ غایةً تَنْقُصُها اللَّحْظَةُ»; آنات و لحظاتی که در قالب ساعات، روزها، ماه ها و سال های عمر آدمی، شتابان در حرکت است و به پیش می رود; که فرمود: «فَاِنَّ غَداً مِنَ الْیُومِ قَریبٌ. ما اَسْرَعَ السّاعاتِ فی الیَوْمِ، وَاَسْرعَ الاَیّامَ فِی الشَّهْرِ و اَسْرَعَ الشُّهُورَ فی السَّنَةِ، وَ اَسْرَعَ السِّنینَ فِی الْعُمرِ»; فردا به امروز نزدیک است. وه که چگونه ساعت ها در روز، و روزها در ماه، و ماه ها در سال، و سال ها در عمر آدمی شتابان می گذرد!

«مرگ» حرکتی حتمی و مستمر از دار مَمّر به سوی دارمَقّر است: «الدُّنیا دارُ مَمَّر لا دارُمَقَرٍّ» و حرکتی است که با هر نَفَس، انسان را به سوی خود می خواند: «نَفَسُ المزء خُطاهُ اِلی اَجَلِهِ» حرکتی که پرده از پیوند لحظه ها با زندگانی کوتاه دنیوی برمی دارد: «وَ اَنَّ غایَةً تَنْقُصُها اللَّحَظةُ» زندگی کوتاهی که گذشتن لحظه ها از آن می کاهد.

مرگ، نشانی از هستی مقیّد انسان و هستی مطلق الهی دارد; هستی لِلّهی و الی اللّهی; هستی ای که ریشه در مُلک و ملکوت دارد و به هُلک و هلاکت منتهی می گردد; یعنی که مرگ ـ در واقع ـ نشان هستی انسان است و البته علامتی بر جوهر و حقیقت الهی انسان; حقیقتی پیوسته و وابسته به مبدأ هستی بخش.

در این وادی است که نورِحق تجلی می‌کند و انسانیتِ انسان را به انسان می‌نمایاند و آن چه را که او باید در پی‌اش باشد و جست‌وجوگرانه، از زوایا، اثرگذاری، سعادت‌آفرینی و فرد و جامعه‌سازی آن آگاهی به دست آورد، با زبان فطرت و وحی بر او آشکار می‌سازد و به او درک و قوه تمیز می‌دهد که چسان مرز حیوانیت و انسانیت را باز شناسد و از حیوانیت دور و دورتر و به انسانیت نزدیک و نزدیک‌تر شود و روح و روان خود را به زیباییهای آن بیاراید و در زیر بارش ارزشهای انسانی - الهی، روزگار بگذراند.

همه موجودات عالم به حکم ﴿و قضی ربّک اَلاّ تعبدوا اِلاّ ایّاه﴾ به عبودیت و یگانگی خداوند اقرار دارند و همه او را عبادت و ستایش می کنند و روز و شب پیوسته طالب و جویای او هستند.

«الفوت انقطاع عن الحق و الموت انقطاع عن الخلق»  ما عِنْدَکُمْ یَنْفَدُ وَ ما عِنْدَ اللَّهِ باقٍ‌ هر چه غیر حق است فانی است و قهرا عبد نباید بدان دل بندد و خود و اوصاف او هم فانی است و بدان دل نباید بست و آنچه باقی است ذات حق است و برای نیل بمطلوب حقیقی و وصول بحق باید ترک دنیا و اوصاف و ذات خود کرده و همه را هیچ انگارد و خود را فراموش کرده و محو ذات الهی گردد و فانی در ذات شده تا وصول حقیقی حاصل شود و باید ترک سر کند که بمحبوب واصل شود.

اهل هیئت و نجوم را فلکی گویند.

فلک ثوابت مانند یک هندوانه بزرگ فرض می‌شود که داخل آن یک هندوانه کوچک که زمین ماست فرض می‌شود به نحوی که مرکز کره کوچک، مرکز همان کره بزرگ باشد. سپس کره دیگری که محاط کره بزرگ و بر کره کوچک محیط است فرض می‌شود که آن فلک ستاره است و او نیز به تبع کره بزرگ حرکت می‌کند و چون ستاره گاهی از ما دور و گاهی به ما نزدیک می‌شود؛ لذا فلک ستاره هم فلک دیگری دارد که مرکز آن خارج از مرکز زمین ماست و هنگامی که ستاره در طرف بالای آن قرار می‌گیرد از ما دور است و وقتی در طرف نزدیک به محیط آن واقع می‌شود به ما نزدیک است.