فایلستان

حرکت و تغییر هم بر آغاز آفرینش عالم مادی و هم بر انجام آن دلالت دارد. شیء ازلی نمی تواند متغیر باشد. متغیر، اول و آخر دارد. حرکت ماده غایتی غیر مادی دارد که ورود به سرای آخرت و بازگشت به خداوند است. (إِنَّ إِلَی رَبِّکَ الرُّجْعَی)(علق: ۸)؛ (وَ أَنَّ إِلَی رَبِّکَ الْمُنتَهَی.)(نجم: ۴۲). ملّاصدرا با تحلیل خاصی، بر نوعی از معاد جسمانی نیز استدلال می کند. حرکت تکاملی جهان و سیر ماده از عناصر اولیه تا انسان کامل، بیانگر غایتمندی جهان و نشانگر علم، حکمت و اراده خالق و جملگی مستلزم حیات و بقای پس از مرگ، حشر، معاد و خلود است.