فایلستان

حق آن است که وجود را حقیقتی واحد و درجات مختلف است; و افراد آن به لحاظ حقیقت و ذات با یکدیگر اختلافی ندارند; بلکه اختلاف آنها ناشی از هویّتهای آنهاست که اموری زائد برحقیقت وجود نیست; چراکه تعیّن و تمیّز در هویّتها به نفس هویّتهای آنهاست; که در سنخ حقیقت با یکدیگر هماهنگی دارند; و پاره ای بر پاره ای دیگر از حیث ذات و حقیقت تقدّم دارند و این تقدّم ناشی از گونه های اختلافهای تشکیک انگیز است ـ از اولویّت و عدم آن و تقدّم و تأخّر و قوّت و ضعف ـ پس وجودی که آن را سبب نیست از موجودات دیگر به موجودیّت سزاوارتر است; و به تقدّمی ذاتی مقدّم است بر تمام موجودات; بلکه تمامی موجودات همچون سایه ها و رشحاتی هستند برای نور هستی او و دریای نیکی و بخشندگی او. همچنین تمام وجودات عقلی مقدّم اند بر آنچه پس از آنها می آید; و وجود جوهر مقدّم است بر وجود عرض.