فایلستان

تمامی مراتب ظهور هستی هیئتی کروی و دایره وار دارند. این افلاک از صقع ربوبی آغاز می شوند و با گذر از عقل و نفس کلّی، به فلک عالم مثال می رسند. بعد از مرتبه فلک عالم مثال، افلاک ثابته یا بسایط جسمانی واقع اند و بعد از این مراتب، مراتب افلاک عنصری قرار دارند. بدیهی است که این استداره ـ همچون هر مفهوم دیگری ـ در هریک از مواطن، با حفظ اصل معنا، مصداقی خاص به خود می گیرد و از اینرو، از استداره حسّی در عالم عناصر و مثال تا استداره معنوی در عوالم مافوق آن را شامل می شود. بر این اساس، تعیّنات و مظاهر وجود اطلاقی حق ـ دستکم ـ در پنج فلک کلّی طبقه بندی می شود: ۱) فلک وجود حقِّ محیط (که همه مادون در آن معنا می یابند)؛ ۲) فلکی که از تعیّنات خلقی عقل و نفس کلّی آغاز می شود؛ ۳) فلکی که عالم مثال به مادون را دربر می گیرد؛ ۴) فلکی که بسایط اجسام را شامل است؛ ۵) فلکی که بر موجودات عنصری احاطه دارد.