فايلستان

وجود در عين وحدت، جامع جميع مراتب و كمالات و كثرات است.اى انسان تو به واسطه رسيدن به حق و فانى شدن در حق ـ فناء فى الله ـ عين وحدت شده اى و همه را يك چيز مى بينى و همچنين اى انسان تو همان «واحدى» هستى كه بعد از باقى ماندن در حق ـ بقاء بالله ـ از مقام الهى به مراتب اسماء و صفات فرود مى آيى و عين كثرت مى شوى و به صورت اشياء ظاهر مى گردى.

هنگامى كه حبّه حقيقت به واسطه احكام شريعت و تربيت نفس در شجره وجود انسان كامل و مراتب وجودى او واقع و ظاهر گرديد و چون مراتب وجودى انسان، آخرين نقطه تنزّل خط وهمى است از آن خط وهمى به طريق برگشت سيرى دوباره آغاز مى كند يعنى دورى ديگر بوجود مى آورد و نقطه آخر دايره هستى كه مراتب انسانى است به نقطه اول كه وحدت حقيقى است متصل مى گردد و دايره هستى را سير مى كند.به تعبيرى ديگر چون از حركت حبّه حقيقت كه چون نقطه است بر دايره هستى خط بوجود مى آيد و اين خط به واسطه حركت دورى، نقطه آخر را كه پايين ترين مرتبه انسانى است به نقطه اول كه وحدت حقيقى است وصل مى كند، دايره هستى را دور مى زند.

آيه ﴿و فى خلقكم و ما يبثّ من دابّة آيات لقوم يوقنون﴾است، يعنى در خلقت شما و چيزهايى كه از جانداران بر زمين پراكنده اند، نشانه هايى بر وجود آفريدگار است و اين را مردم با يقين خواهند دانست.

فلك نهم يا فلك معدل، كرسى فلك هشتم است كه دارنده برج هاى دوازده گانه است و چون فلك معدل، محيط بر فلك البروج است، گويى همچون كرسى اى است كه فلك ذات البروج بر روى آن نشسته و استوار شده است و فلك ذات البروج از فلك معدّل دور نمى شود و به يكديگر متصل اند و شكافى بين آنها نيست.

آيه﴿والسماء ذات البروج﴾ دارد. يعنى سوگند به آسمانى كه داراى برج هاست.

بدان كه حركت اصلى فلك الافلاك از مشرق به جانب مغرب است، ولى حركات اصلى هشت افلاك ديگر بر خلاف جهت حركت فلك الافلاك است. يعنى حركات هشت افلاك از مغرب به جانب مشرق است پس هر كدام از اين افلاك داراى دوحركت هستند يكى حركت عرضى كه با حركت فلك اعظم از مشرق به مغرب است و ديگر حركت ارادى كه از مغرب به مشرق مى گردند.

افلاك و ستارگان با حركت فلك الافلاك، پيوسته همچون دولاب از مشرق تا مغرب مى گردند و همواره در اين حركت دورى بى خور و خواب هستند يعنى از گردش نمى ايستند. بى خور و خواب افاده عدم توقف و استراحت را دارد.چرخ اعظم ‌ فلك الافلاك، عرش اعظم، سرعت حركت فلك الافلاك به حدّى است كه در هر شبانه روز يك دور تمام گِرد عالم مى چرخد كه مى گويند هشتاد هزار سال است.

افلاك سبه سياره، سبع سماوات‌اند: فلك هشتم عرش. فلك الافلاك كرسى. وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ‌ همه آسمان‌ها و زمين در درون كرسى، يعنى فلك‌الافلاك، قرار دارند.

وجود مطلق كه داراى كمال اسماء و صفات است در وجود همه موجودات و ممكنات عالم متجلّى است و تعيّن ها كه عارض وجود حقيقى گشته اند امورى اعتبارى هستند و در واقع «نمود» بى «بود» هستند و حقيقت ندارند و موجود حقيقى، حقّ است.

هنگامى كه عمر اجزاى عالم به پايان آيد، همان طور كه از عدم و نيستى پا به عرصه وجود و هستى گذاشته بودند، بار ديگر از هستى به نيستى مى روند.يعنى پايان آنها آغاز و معاد آنها مبدأ مى گردد و همه به وحدت حقيقى كه اصل آفرينش است بر مى گردند.