فايلستان

نه هر دل كاشف اسرار «اسرا» ست

نه هر كس محرم راز « فاوحا» ست

نه هر عقلي كند اين راه را طي

نه هر دانش به اين مقصد برد پي

نه هركس در مقام «لي مع الله»

به خلوتخانهٔ وحدت برد راه

نه هر كو بر فراز منبر آيد

«سلوني» گفتن از وي در خور آيد

«سلوني » گفتن از ذاتيست در خور

كه شهر علم احمد را بود در

چو گردد شه نهاني خلوت آراي

نه هركس را در آن خلوت بود جاي

چو صحبت با حبيب افتد نهاني

نه هركس راست راز همزباني

چو راه گنج خاصان را نمايند

نه بر هركس كه آيد در گشايند

چو احمد را تجلي رهنمون شد

نه هر كس را بود روشن كه چون شد

كس از يك نور بايد با محمد

كه روشن گرددش اسرار سرمد

بود نقش نبي نقش نگينش

سرايد «لوكشف» نطق يقينش

جهان را طي كند چندي و چوني

كلاهش را طراز آيد « سلوني »

به تاج «انما» گردد سرافراز

بدين افسر شود از جمله ممتاز

بر اورنگ خلافت جا دهندش

كنند از «انما» رايت بلندش

ملك بر خوان او باشد مگس ران

بود چرخش بجاي سبزي خوان

جهان مهمانسرا، او ميهمانش

طفيل آفرينش گرد خوانش

علي عالي‌الشان مقصد كل

به ذيلش جمله را دست توسل

جبين آراي شاهان خاك راهش

حريم قدس روز بارگاهش

ولايش « عروةالوثقي» جهان را

بدو نازش زمين و آسمان را

ز پيشانيش نور وادي طور

جبين و روي او « نور علي نور»

دو انگشتش در خيبر چنان كند

كه پشت دست حيرت آسمان كند

سرانگشت ار سوي بالا فشاندي

حصار آسمان را در نشاندي

يقين او ز گرد ظن و شك پاك

گمانش برتر از اوهام و ادراك

ركاب دلدل او طوقي از نور

كه گردن را بدان زيور دهد حور

دو نوك تيغ او پركار داري

ز خطش دور ايمان را حصاري

دو لمعه نوك تيغ او ز يك نور

دوبينان را ازو چشم دوبين كور

شد آن تيغ دو سر كو داشت در مشت

براي چشم شرك و شك دو انگشت

سر تيغش به حفظ گنج اسلام

دهاني اژدهايي لشكر آشام

چو لاي نفي نوك ذوالفقارش

به گيتي نفي كفر و شرك كارش

سر شمشير او در صفدري داد

زلاي «لافتي الاعلي » ياد

كلامش نايب وحي الاهي

گواه اين سخن مه تا به ماهي

لغت فهم زبان هر سخن سنج

طلسم آراي راز نقد هر گنج

وجودش زاولين دم تا به آخر

مبرا از كباير و ز صغاير

تعالي اله زهي ذات مطهر

كه آمد نفس او نفس پيمبر

دو نهر فيض از يك قلزم جود

دو شاخ رحمت از يك اصل موجود

به عينه همچو يك نور و دو ديده

كه آن را چشم كوته بين دو ديده

دويي در اسم اما يك مسما

دوبين عاري ز فكر آن معما

پس اين شاهد كه بودند از دويي دور

كه احمد خواند با خويشش ز يك نور

گر اين يك نور بر رخ پرده بستي

جهان جاويد در ظلمت نشستي

نخستين نخل باغ ذوالجلالي

بدو خرم رياض لايزالي

ز اصل و فرع او عالم پديدار

يكي گل شد يكي برگ و يكي بار

وراي آفرينش مايهٔ او

نموده هر چه جزوي سايهٔ او

كمال عقل تا اينجا برد پي

سخن كاينجا رسانيدم كنم طي

اي جوانمرد اگرت روزي آفتاب معرفت از فلك كبريا بتا بدو ديده همتت آيات و رايات جلال عزت ببيند اين دنيا كه تو صيد وي گشته‌اي نعلي كنند و برسم سمند همتت زنند، و آن عقبي كه قيد تو شده حلقه‌اي سازند و در گوش چاكران حضرتت كنند، و آن گه ترا ملك وار ببارگاه خاص جلال در آرند.

اي خواجه ز فكر گورغم مي بايد

اندر دل و ديده سوز و نم مي بايد

صد وقت براي كار دنيا داري

يك وقت به فكر گور هم مي بايد

هر گه كه بخرابه اي بر گذشتي توقّف كردي بزاري بناليدي و رفتگان آن منزل ياد كردي گفتي: كجااند ايشان كه اين بنا نهادند و از آن مسكن ساختند دل بدادند و مال و جان درباختند تا آن غرفه ها بياراستند چون دل برآن نهادند و چون گل بر بار بشكفتند از بار بريختند و در گل خفتند.

يا رب به كساني كه جگرسوخته اند

يك عمر متاع درد دوخته اند

خاكم به هواي آن جوانمردان كن

كز هر چه به جز تو ديده بردوخته اند

ذات حضرت احديت آگاه و عالم به تمام موجودات كليه و جزئيه و بسيط و مركب و فلكي و عنصري و زماني و دهري ، و سرمدي و مجرد و مادي و برزخي است ، و از احاطه علم او ذره اي از ذرات «غيب و شهود» و آفرينش خارج نيست .

«احد» كه جان ايشان را مدد از نور توحيد است و روح روح ايشان بيافت توحيدست.

بدرد مرده كفن را به سر گور برآيد

اگر آن مرده ما را ز بت من خبر آيد

چه كند مرده و زنده چو از او يابد چيزي

كه اگر كوه ببيند بجهد پيشتر آيد

ز ملامت نگريزم كه ملامت ز تو آيد

كه ز تلخي تو جان را همه طعم شكر آيد

بخور آن را كه رسيدت مهل از بهر ذخيره

كه تو بر جوي رواني چو بخوردي دگر آيد

بنگر صنعت خوبش بشنو وحي قلوبش

همگي نور نظر شو همه ذوق از نظر آيد

مبر اميد كه عمرم بشد و يار نيامد

بگه آيد وي و بي‌گه نه همه در سحر آيد

تو مراقب شو و آگه گه و بي‌گاه كه ناگه

مثل كحل عزيزي شه ما در بصر آيد

چو در اين چشم درآيد شود اين چشم چو دريا

چو به دريا نگرد از همه آبش گهر آيد

نه چنان گوهر مرده كه نداند گهر خود

همه گويا همه جويا همگي جانور آيد

تو چه داني تو چه داني كه چه كاني و چه جاني

كه خدا داند و بيند هنري كز بشر آيد

تو سخن گفتن بي‌لب هله خو كن چو ترازو

كه نماند لب و دندان چو ز دنيا گذر آيد

در خاك ترا وطن نميدانستم

وان ماه تو در كفن نميدانستم

ميدانستم كه بي تو نتوانم زيست

بي روي تو زيستن نميدانستم

اي آن كه به گِل، گُل چمن پوشيدي

در زير زمين مشك ختن پوشيدي

دي از سر ناز پيرهن پوشيدي

و امروز به خاك در، كفن پوشيدي