حضرت سيّد الشهداء-روحى فداه-در دعاى عرفه مى‌فرمايد:«خداوندا!تويى كه خانۀ دل دوستانت را از غير خود پرداختى و آن را از اغيار بيگانه خالى ساختى تا بجز دوستى تو در آنجا نباشد و رو به غير تو نياورند و بجز تو را نشناسند».
فرق روان مندى و ما بعد الطبيعه اين است كه ما بعد الطبيعه عهده‌دار تفسير پديدارهائى است كه روح‌شناسان از آن سخن گفته‌اند، به اين طريق كه روح را تحت تأثير قواى قوى‌تر و برتر از قواى نفس انسانى مى‌داند در حالى كه روان مندى عهده‌دار تفسير روح تحت تأثير ارواح مردگان در جهان مادى است.
روان مندى نظر كسانى است كه مى‌گويند: روح بعد از مرگ بدن، به صورت جسم بخارى لطيف باقى مى‌ماند، بطورى كه با چشم ديده نمى‌شود و فقط در مواقع خاصى تحت تأثير عوامل خاصى ظاهر مى‌شود.
در قرآن روح به چند معنى آمده است: اول آنچه موجب زندگى بدن است. دوم به معنى امر. سوم به معنى وحى، چهارم به معنى قرآن، پنجم به معنى رحمت، ششم به معنى جبرئيل.
سخنان حكمت‌آميز در مجموعه‌هايى به‌نام «اندرزنامه» يا «پندنامه» گردآوري شده است و هرچند برخى از آنها متعلق به سده‌هاي نخستين اسلامى است، ولى شكى نيست‌آنها مربوط به ايران پيش از اسلام است. مهم‌ترين اين پندنامه‌ها كه متن پهلوي، يا برگزيده‌هايى از آن، يا لااقل عناوين آنها در دست است، اينهاست: اندرز آذرپاد مهر اسپندان؛ اندرز زرتشت پسر آذرپاد مهر اسپندان؛ اندرز آذرپاد زرتشتان نوة آذرپاد مهر اسپندان، كه اين به ترتيب موبد موبدان ايران در روزگاران شاپور دوم بوده‌اند.
نقش بستن صورت ها در چشم ممتنع است. حق درباره صور آينه ها و صور خيالى اين است كه آنها نقش بسته (منطبع) [در آيينه و خيال و...] نيستند، بلكه آنها بدن هايى (صياصى) آويزان [در عالم مثال] بدون محل و [قائم به خويش] هستند. آن بى مكان ها مظهرهايى دارند كه در مظهرهاى خود نيستند و مثلاً مظهر صور آيينه، خود آيينه است اما صور آيينه، آويزان، بى مكان و بى محل اند. مظاهر صور خيالى همان قوه خيال است اما آن صور، آويزان (معلق)اند.
هستى داراى مبدئى است كه از آن آغاز مى شود و داراى معادى است كه به آن بازمى گردد. مراتب آغاز وجود پس از ذات واجب تعالى، مرتبه عقول است كه از عقل اول آغاز، و به عقل فعال ختم مى شود.
نفوس افلاك مجرد بوده و جهت انطباع ندارند، و گويا قائل به اين قول خيال فلك را به حس آن و بر عكس الحاق نموده است؛ زيرا نشئه حسيه فلك داراى لطافت است و خيال فلك در تمام جسد آن سريان دارد.