فايلستان

تنزيل الكتاب من عند اللّه بحسب المراتب السبع التي للعوالم او للانسان الكامل.

هر قدر آدمي تعيّنات تو در تو را بيشتر طي كند و به عوالم بالاتر دست يابد به احوال و مقاماتي مي رسد كه صلاحيت درك ساحت هاي باطني تر قرآن را دارا مي شود. از اين رو، فهم كتاب نفس آدمي هم راهي است براي فهم متن دين و مراتب هستي.

چشم بصيرت و ديده حق بين مشاهده نكردي ، كه هر چه در آسمانها و هر چه در زمين است ، و خورشيد و ماه و ستارگان ، و كوهها و درختان ، و جنبندگان و بسياري از انسانها در سجده و سجودند ، و در حال انقياد و اطاعت و خضوع در برابر حضرت حقند ، و بسياري از مردم هم در اثر كفر و طغيان و عصيان و گناه مستوجب عذاب حقند ، هر كس خدا را سبك گرداند ، يعني از اطاعت و فرمانبرداري از او و خضوع و خشوع و تذلل و سجده در پيشگاه او سرباز زند ، كسي او را گرامي نتواند كرد ، كه البته خداي مقتدر بر هر چه مشيت و اراده اش تعلق بگيرد همان را انجام خواهد داد .

بدرستي كه خداوند آدم و نوح و آل ابراهيم و آل عمران را بر جهانيان برگزيد ، شما وقتي حيات آدم و نوح و آل ابراهيم كه عبارت از اسماعيل و اسحاق و يعقوب و پيامبران بعد از آنان هستند و همچنين آل عمران را در قرآن مي خوانيد ، اين واقعيات را در همه آنان مي بينيد .ايمان ، عمل صالح ، خضوع ، خشوع ، حياء ، صدق ، صبر ، امر به معروف ، نهي از منكر ، نماز ، روزه ، حج ، انابه ، علم ، هشياري ، بصيرت ، روشن دلي ، شجاعت ، جهاد ، خدمت به خلق خدا ، بيزاري از دشمنان حق ، خوف از مقام حق ، درستي ، پاكي ، تزكيه نفس ، ترك گناه ، اقامه عدل ، شهادت ، امامت ، توكل ، توجه عميق به قيامت ، ذكر خدا ، ياد مرگ .

طور اول : دل را صدر گويند : و آن معدن گوهر اسلام است .

طور دوم : از دل را قلب خوانند و آن معدن ايمان است كه :

طور سوم : شفاف است و آن معدن عشق و محبت و شفقت است بر خلق :

طور چهارم: فؤاد است و آن معدن مشاهده و محل رؤيت است كه

طور پنجم : را حبه القلب گويند كه معدن محبت حضرت عزت است و خاص آن محبت راست ، كه محبت مخلوق را در آن گنجايش نيست .

طور ششم : را سويدا گويند و آن معدن مكاشفات غيبي و علوم لدني است ، ومنبع حكمت و گنجينه اسرار الهي و محل علم اسماء :

طور هفتم : را مهجه القلب گويند ، در آن معدن انوار تجلي هاي صفات الوهيت است و سر

يكي از شئون نفس ناطقة انسان مرتبة قلب اوست كه در فارسي از آن به «دل» تعبير مي كنند. قلب به معناي گرديدن و جا به جا شدن است. نفس انسان حال واحدي ندارد و دائماً در انقلاب است. گاه حال خوشي دارد و گاه بد حال است. گاهي در هنگام نماز و ديگر عبادات حال مناجات داردو گاهي ندارد. يك وقت است دست به قلم مي شود و خوب مي نويسد و وقت ديگر هر چه سعي مي كند نمي تواند بنويسد. دوستي ها، معاشرتها، رفت و آمدها همه و همه در حالات و دگرگونيهاي قلب مؤثرند. گاهي انسان مي بيند جرقه اي خورده و حالات خوشي دارد اما پس از مدتي متوجه مي شود به واسطة جرقه اي ديگر افول كرده و آن حال خوش را از دست داده است.  حال كه منقلب شد خوب و بد مي گردد. اين بخش از نفس ناطقه را تعبير به «قلب» يا «دل» مي كنند.

روزي از حضرت يعقوب (عليه السلام) پرسيدند: چرا وقتي فرزندت را در تاريكي كنعان به چاه انداختند متوجه نشدي اما توانستي پس از چهل سال بو پيراهنش را از سرزمين مصر كه تا يمن فاصلة بسيار داشت حس كني. در جواب فرمود: 

بگفتا: حال ما برق جهان است         

دمي پيدا و ديگر دم نهان است

​ گهـــي بـر طارم اعلــي نشينيم         

گهي تا پشت پـاي خود نبينيــم

طهارت قلب از تقلّبي كه تابع تشعب است و تشعب نيز به سبب تعللاّتي است كه موجب تشتت عزم و اراده مي گردد و قلب را همّ واحد بايد. امير المؤمنين «عَلَيهِ السَلام» فرمود: قلوب العباد الطّاهره مواضع نظر الله سبحانه فمن طهر قلبه نظر الله اليه...»

جلوه كند نگار من تازه به تازه نو به نو

 دل برد از ديار من تازه به تازه نو به نو

عشوة جان شكار او خانه به خانه كو به كو

در صدد شكار من تازه به تازه نو به نو

به‌ نصِّ كتاب‌ الله‌ سه‌ منصب‌ با هم‌ از براي صاحب‌ اين‌ مرتبه‌ ثابت‌ است‌.

اوّل‌: آنكه‌ از محاسبه محشر آفاقي‌ و حضور در آن‌ عرصه‌ معاف‌ و فارغ‌ است‌: فإِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ إِلَّا عِبَادَ اللَهِ الْمُخْلَصِينَ (سوره‌ صافّات‌ آيه ‌ ۱۲۸) چه‌ اين‌ طائفه‌ به‌ توسّط‌ عبور بر قيامت‌ عُظماي أنفسيّه‌، حساب‌ خود را پس‌ داده‌اند، پس‌ حاجت‌ به‌ محاسبه ديگر ندارند .

دوّم‌: آنچه‌ از سعادت‌ و ثواب‌ به‌ هر كس‌ عطا كرده‌ مي شود در مقابل‌ عمل‌ و كردار اوست‌، مگر اين‌ صنف‌ از بندگان‌ كه‌ كرامت‌ و الطاف‌ برايشان‌ وراي طور عقل‌، و فوق‌ پاداش‌ كردار اوست‌، وَ مَا تُجزَونَ إِلَّا مَا كُنتُم‌ تَعْمَلُونَ إِلَّا عِبادَ اللَهِ الْمُخلَصِينَ (سوره‌ صافّات‌ آيه‌ ۴۰).

سوّم‌: اين‌ مرتبه‌ايست‌ عظيم‌ و مقامي است‌ كريم‌ و در آن‌ اشاره‌ به‌ مقامات‌ رفيعه‌ و مناصب‌ منيعه‌ است‌ و آن‌ آنست‌ كه‌ ايشان‌ را مي رسد، و شايد ستايش‌ و ثناي الهي، با آنچه‌ سزاوار آن‌ ذات‌ مقدّس‌ است‌ سُبْحَانَ اللَهِ عَمَّا يَصِفوُنَ إِلَّا عِبَادَ اللَهِ الْمُخْلَصِينَ (سوره صافّات‌ آيه‌ ۱۶۰) يعني ايشان‌ مي توانند ثناي الهي به‌ آنچه‌ سزاوار بارگاه‌ اوست‌ به‌ جا آورند و صفاي كبريائي را بشناسند ؛ و اين‌ غايت‌ مرتبه‌ مخلوق‌ است‌ و نهايت‌ منصب‌ ممكن‌. و تا نابيع‌ حكمت‌ به‌ امر خداوند بي‌ضَنَّت‌ از زمين‌ دل‌ ظاهر نشود، بنده‌ اين‌ جرعه‌ را نتواند كشيد و تا طيّ مراتب‌ عالم‌ ممكنات‌ را نكند و ديده‌ در مملكت‌ وجوب‌ و لاهوت‌ نگشايد به‌ اين‌ مرتبه‌ نتواند رسيد .

هر كه در نقص ديد در خود                   

كامل تر اهل دين شمارش

‍وان كه آيت جهل خواند بر خويش            

فرزانه راستين شمارش

هر كو هنر است و عيب خود گفت            

با جان هنر قرين شمارش

عالم كه به جهل خود مقر شد                 

 ز جمله صادقين شمارش

خود را چو ستوده اى نكوهد                  

عيساى فلك نشين شمارش

منصف كه به صدق نفس خود را            

 خائن شمرد، امين شمارش ‍

و آن كه به خود فرو نيامد                   

 پويند حق گزين شمارش

دشنام كه خود به خود دهد                    

 مرد سرمايه آفرين شمارش

بهترين سفر انسان كه به هدايت حضرت حق مقرر شده سفر از جسم به روح ، از جهل به عقل ، از ظلم به عدل ، از ظلمت به نور ، از باطل به حق ، از حيوانيّت به انسانيّت ، از رذيلت به فضيلت ، از نادرستي به درستي ، از شقاوت به سعادت ، از دنيا به آخرت ، از جهنّم به بهشت ، از خلق به حق ، و از حق در حق.