فايلستان

وَ اللَّهُ الْغَنِيُّ وَ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ و اللَّه الغني عن طاعتكم و انتم الفقراء، الي رحمته، اللَّه غني است، او را بكس نياز نيست. واحد است، او را شريك و انبار نيست. جبار است، كس را در وصال او رنگ نيست. مالك الملك است، هر چه كند كس را زهره اعتراض و روي جنگ نيست. اگر اعمال صدّيقان زمين و طاعات قدّيسان آسمان جمع كنند در ميزان جلال ذو الجلال پر پشه‌اي نسنجد.نگر تا باين عمل شوريده خود ننگري و درين عقل مختصر خود بديده اعجاب نظر نكني و او را كه جويي بفضل او جويي نه بعقل و عمل خود.

به ميزان همت جهان را بسنج

كه همت جهان سنج ميزان بود

عيار لئيمان شناسي بلي

شناسد عيار آنكه وزان بود

وليكن فناي بخيلان مخواه

اگرچه بقاي كرم زان بود

مگو كز چمن نيست بادا غراب

مگر نرخ انجير ارزان بود

تو را از حيات كريمان چه سود

كه از مردن بخل ورزان بود

غم مردن نبود جان غم اندوخته را

نيست از برق خطر مزرعهٔ سوخته را
 

در ديار ما كه جان از بهر مردن مي‌دهند

آرزوي عمر جاويدان ندارد هيچ كس

بيستون را الم مردن فرهاد گداخت

سنگ را آب كند داغ عزيزان ديدن

مردن از دوستي اي دوست ز هندو آموز

زنده در آتش سوزان شدن آسان نبود

شمع آمد و گفت: كار بايد كرد

تادر آتش بر بفرازم گردن

صد بار اگر سرم ببرند از تن

من ميخندم روي ندارد مردن

اين سخن‌ها كه مقصد سخنيد

باز پرسيد هم خيالش را

تا چه حال است زلف و خالش را

اي به صورت نديم خاك شده

به صفت ساكن سماك شده

از جمال تو وقت جان ستدن

مالك الموت شرمناك شده

جان پاك تو در صحيفهٔ خاك

جسته از نار و نور پاك شده

رسته از چه چو يوسف و چو مسيح

بر فلك بي‌نهيب و باك شده

نفست آنجا خليفهٔ ارواح

نقشت اينجا اسير خاك شده

مركب از چوب كرده كودك وار

پس به دروازهٔ هلاك شده

بي‌تماشاي چشم روشن تو

چشم خورشيد در مغاك شده

رحم بر يار كي كند هم يار

آه بيمار كي شنود بيمار

اشك‌هاي بهار مشفق كو

تا ز گل پر كنند دامن خار

اكثروا ذكر هادم اللذات

بشنويد از خزان بي‌زنهار

غار جنت شود چو هست در او

ثاني اثنين اذ هما في الغار

ز آه عاشق فلك شكاف كند

ناله عاشقان نباشد خوار

فلك از بهر عاشقان گردد

بهر عشقست گنبد دوار

ني براي خباز و آهنگر

ني براي دروگر و عطار

آسمان گرد عشق مي‌گردد

خيز تا ما كنيم نيز دوار

مدتي گرد عاشقي گرديم

چند گرديم گرد اين مردار

چشم كو تا كه جان‌ها بيند

سر برون كرده از در و ديوار

در و ديوار نكته گويانند

آتش و خاك و آب قصه گزار

چون ترازو و چون گز و چو محك

بي‌زبانند و قاضي بازار

عاشقا رو تو همچو چرخ بگرد

خامش از گفت و جملگي گفتار

چو طلعت تو مرا منتهاي مقصودست

بيا كه عمر من اين پنجروز معدودست

دلم ز مهر رخت مي‌كشد بزلف سياه

چرا كه سايهٔ زلف تو ظل ممدودست

من از وصال تو عهديست كارزو دارم

كه كام دل بستانم چنانكه معهودست

ز بسكه دل بربودي چو روي بنمودي

گمان مبر كه دلي در زمانه موجودست

اگر چنانكه كسي را ز عشق مقصوديست

مرا ز عشق تو مقصود ترك مقصودست

دلم ز زلف تو بر آتشست و مي‌دانم

كه سوز سينه پر دود مجمر از عودست

چه نكهتست مگر بوي لاله و سمنست

چه زمزمه‌ست مگر بانك زخمه عودست

اگر مراد نبخشد بدوستان خواجو

خموش باش كه امساك نيكوان جودست