فايلستان

گر عارف حق بيني چشم از همه بر هم زن

چون دل به يكي دادي، آتش به دو عالم زن

هم نكتهٔ وحدت را با شاهد يكتاگو

هم بانگ اناالحق را بر دار معظم زن

هم چشم تماشا را بر روي نكو بگشا

هم دست تمنا را بر گيسوي پر خم زن

هم جلوهٔ ساقي را در جام بلورين بين

هم بادهٔ بي‌غش را با سادهٔ بي غم زن

ذكر از رخ رخشانش با موسي عمران گو

حرف از لب جان بخشش با عيسي مريم زن

حال دل خونين را با عاشق صادق گو

رطل مي صافي را با صوفي محرم زن

چون ساقي رنداني، مي با لب خندان خور

چون مطرب مستاني ني با دل خرم زن

چون آب بقا داري بر خاك سكندر ريز

چون جام به چنگ آري با ياد لب جم زن

چون گرد حرم گشتي با خانه خدا بنشين

چون مي به قدح كردي بر چشمهٔ زمزم زن

بي‌محابا بر من مجنون ميفشان پشت دست

چون سفر غافل مزن در تيغ عريان پشت دست

بار هر دوشي بقدر دستگاه قدرت است

برنمي‌دارد به غير از زخم دندان پشت دست

چشم دنيادار، هرجا مي‌گشايد دام حرص

مي‌نهد بر خاك كشكول گدايان پشت دست

خاك‌گردم كز غبار سرنوشت آيم برون

چون نگين نتوان زدن بر نام آسان پشت دست

دخل دركار جهان‌كم كن‌كه مانند هلال

مي‌شود از ناخنت آخر نمايان پشت دست

معني اقبال و ادبار جهان فهميدني‌ست

باوجودگنج در دست است عريان پشت دست

چشم واكردن درين محفل شگوني خوش نداشت

خورد سر تاپاي شمع آخر ز مژگان پشت د‌ست

طينت تسليم خوبان نيست باب انقلاب

هست دربست وگشاد پنجه يكسان پشت دست

ديدهٔ حق‌بين به وهم غير مي‌پوشي چرا

برچه عالم مي‌زني اي خانه ويران پشت دست

بي‌جمالت هركجا بستيم احرام چمن

بازگشتيم از ندامت‌گل به دامان پشت دست

تبسمهاي موج‌گوهر از ابروي پرچينت

تحير صيد مژگان هم بهشتي در نظر دارد

به زير بال طاووس است دل در چنگ شاهينت

وفا سر بر خط عهدت‌كرم فرمانبر جهدت

ترحم بندهٔ‌كيشت‌، مروت امت دينت

زيارتگاه يكتايي‌ست الفت خانهٔ دلها

نگردد غافل از آيينه يارب چشم حق‌بينت

حكم لعنت ز فعل بي اخلاص

نيست با قاريان قرآن خاص

بس مصلي كه در ميان نماز

مي كند بر خداي عرض نياز

چون در صدق نيست باز بر او

مي كند لعنت آن نماز بر او

اين بود حال ساير قربات

چون صيام و قيام و حج و زكات

هر چه اخلاص نيست اكسيرش

گر زر ناب كم ز مس گيرش

چيست اخلاص آنكه كسب و عمل

پاك سازي ز شوب نفس دغل

نه در آن صاحب غرض باشي

نه ازان طالب عوض باشي

كيسه خود ازو بپردازي

سايه خود بر او نيندازي

حول خود از ميانه برداري

قوت خود تمام بگذاري

حول و قوت ز فضل حق بيني

گل حكمت ز باغ حق چيني

بخشش محض بيني اش ز خدا

بر تو جاري شده ز وهب عطا

ليك با اين همه خجل باشي

فعل ناكرده منفعل باشي

زانكه آن فعل گر چه فضل حق است

مبتني بر قضاي ما سبق است

مظهر آن تويي و در ظاهر

ساري احكام مظهر و ساير

گر چه خاليست فعل حق ز خلل

ناقص آمد عمل ز نقص محل

آب باران كه فصل فروردين

آمد از آسمان به سوي زمين

بود شيرين ولي به عرصه دشت

شور شد چون به خاك شوره گذشت

بود جان بخش بوي باد شمال

كه وزيد از مهب لطف و جمال

بر بيابان گرم كرد مرور

يافت اسم سموم و نعت حرور

قطره چون آب شد به تابستان

گشت آن آب سوي بحر روان

وز رواني خود به بحر رسيد

خويشتن را وراي بحر نديد

هستي خويش را در او گم ساخت

هيچ چيزي بغير او نشناخت

گاه او را عيان به صورت موج

ديد هم در حضيض و هم بر اوج

گاه ديدش به شكل تف و بخار

سوي بالا روان ز دريا بار

متراكم شد آن بخار و ز آن

متكون شد ابر در نيسان

متقاطر شد ابر و باران گشت

رونق افزاي باغ و بستان گشت

قطره ها چون به يكدگر پيوست

سيل شد بر رونده راه ببست

سيل هم كف زنان خروش كنان

تافت يكسر به سوي بحر عنان

چون به دريا رسيد و كرد آرام

شد درين دوره سير بحر تمام

قطره اين را چو ديد نتوانست

كردن انكار ديده و دانست

كوست موج و بخار و سيل و سحاب

اوست كف اوست قطره اوست حباب

هيچ جز بحر در جهان نشناخت

عشق با هر چه باخت با او باخت

از چپ و راست چون گشاد نظر

غير دريا نديد چيز دگر

همچنين عارفان عشق آيين

در جهان نيستند جز حق بين

ديده جمله مانده بر يكجاست

ليكن اندر نظر تفاوت هاست

هر كه را ديده ني به حق بيناست

ديده او به ديد حق نه سزاست

تا نگردد به حكم «بي يبصر»

ديده تو به عين حق ناظر

نيست امكان جمال حق ديدن

گل ز باغ شهود حق چيدن

چون تو سازي روان ز نافله ها

به ديار قبول قافله ها

بر قواي تو وحدت و اطلاق

غالب آيد به قدر استحقاق

چشم و گوش و زبان تو هر يك

عين هستي حق شود بي شك

وصف امكان شود در او مغلوب

منصبغ يابي اش به حكم وجوب

هر كه عرف مقربان داند

اهل قرب فرايضت خواند

ور كني اين دو قرب را با هم

جمع باشي يگانه عالم

نقد قربين حاصل تو بود

قاب قوسين منزل تو بود

ور ز همت كمي بلند روي

كه مقيد به جمع هم نشوي

دوران باشدت درين سه مقام

بي تقيد به قيد هيچكدام

پا ز عالي نهي سوي اعلي

سرفرازي به اوج او ادني

ارادت با رضاي حق شوم ضم

رود چون موسي اندر باب اعظم

اميد هم دو اميد است :

اميد ثابت .

اميد مسافر

خوف دو خوف است :

۱.خوف ثابت .

۲. خوف معارض

مركب لنگست و راه دورست اين راه بريدنم خيال است صد قرن چو باد اگر بپويم با اين همه گر دمى برآرم دانى تو كه سر كافرى چيست بى او نفسى مزن كه ناگاه بگذر ز رجا و خوف كاين جا چه جاى خيال و نار و نورست .