فايلستان

رحم بر يار كي كند هم يار

آه بيمار كي شنود بيمار

اشك‌هاي بهار مشفق كو

تا ز گل پر كنند دامن خار

اكثروا ذكر هادم اللذات

بشنويد از خزان بي‌زنهار

غار جنت شود چو هست در او

ثاني اثنين اذ هما في الغار

ز آه عاشق فلك شكاف كند

ناله عاشقان نباشد خوار

فلك از بهر عاشقان گردد

بهر عشقست گنبد دوار

ني براي خباز و آهنگر

ني براي دروگر و عطار

آسمان گرد عشق مي‌گردد

خيز تا ما كنيم نيز دوار

مدتي گرد عاشقي گرديم

چند گرديم گرد اين مردار

چشم كو تا كه جان‌ها بيند

سر برون كرده از در و ديوار

در و ديوار نكته گويانند

آتش و خاك و آب قصه گزار

چون ترازو و چون گز و چو محك

بي‌زبانند و قاضي بازار

عاشقا رو تو همچو چرخ بگرد

خامش از گفت و جملگي گفتار

در نقلى، آمده است كه فرمودند: «مرگ، از شما آغاز نشده و به شما نيز پايان نخواهد يافت.چنانچه اين دوست شمابه سفرمى رفت، از شمادورمى شد، اكنون بپنداريد كه به يكى از سفرها رفته. اگر او باز نگردد (كه نخواهد آمد) شما به سوى او خواهيد رفت».و البته ترديدى نيست كه اين سفر، جز كوچ زيباى يك پرنده مهاجر نيست; كوچى كه از جانب دنياى ديگر هدايت شده: «وَ تَرَحَّلوُا فَقَدْ جُدَّبِكُمْ»; از دنيا كوچ كنيد كه براى كوچ دادنتان تلاش مى كنند. ونيز مهاجر، هر آن به انتظار نشسته است; چرا كه: «الرَّحيلُ وَ شِيكٌ»; كوچ كردن نزديك است. و اين انتظارى است كه هر «آنِ» آن، يك عمر است به قدر سرعت يك «آن»: «وَ اِنَّ غايةً تَنْقُصُها اللَّحْظَةُ»; آنات و لحظاتى كه در قالب ساعات، روزها، ماه ها و سال هاى عمر آدمى، شتابان در حركت است و به پيش مى رود; كه فرمود: «فَاِنَّ غَداً مِنَ الْيُومِ قَريبٌ. ما اَسْرَعَ السّاعاتِ فى اليَوْمِ، وَاَسْرعَ الاَيّامَ فِى الشَّهْرِ و اَسْرَعَ الشُّهُورَ فى السَّنَةِ، وَ اَسْرَعَ السِّنينَ فِى الْعُمرِ»; فردا به امروز نزديك است. وه كه چگونه ساعت ها در روز، و روزها در ماه، و ماه ها در سال، و سال ها در عمر آدمى شتابان مى گذرد!

هر حقي را حقيقتي است . و حق چون آفتاب است و حقيقت چون روشنايي است ، و حق چون چشم است و حقيقت چون بينايي . و حق و حقيقت چنانست كه بصر و بصيرت.

مشتي خاك را چه اهليّت آن بود كه سكّان حظائر قوس و خطباء منابر انس پيش وي سجده كنند.

نه نه ،كه آن مرتبت و منقبت و منزلت نه دربان گل را بود كه آن سلطان دل را بود.

دنيا بستر حركت تكاملي و زمينه‌ساز فعليت يافتن استعداد‌هاي وجودي انساني است. دنيا مزرعه آخرت و منزلي از منازل سالكين است. آدميان، مسافرين هستند كه بايد از اين گذرگاه عبور كنند تا به سعادت حقيقي خويش برسند. از اين رو، انسان، ناگزير بايد در بعد فردي و اجتماعي با رعايت كردن قوانين الهي و حقايق انساني و اخلاقي، سعادت دنيايي و آخرتي خود را تأمين و تضمين كند.

رفتيم بقيه را بقا باد

لابد برود هر آنك او زاد

پنگان فلك نديد هرگز

طشتي كه ز بام درنيفتاد

چندين مدويد كاندر اين خاك

شاگرد همان شدست كاستاد

اي خوب مناز كاندر آن گور

بس شيرينست لا چو فرهاد

آخر چه وفا كند بنايي

كاستون ويست پاره‌اي باد

گر بد بوديم بد ببرديم

ور نيك بديم يادتان باد

گر اوحد دهر خويش باشي

امروز روان شوي چو آحاد

تنها ماندن اگر نخواهي

از طاعت و خير ساز اولاد

آن رشته نور غيب باقيست

كانست لباب روح اوتاد

آن جوهر عشق كان خلاصه‌ست

آن باقي ماند تا به آباد

اين ريگ روان چو بي‌قرارست

شكل دگر افكنند بنياد

چون كشتي نوحم اندر اين خشك

كان طوفانست ختم ميعاد

زان خانه نوح كشتيي بود

كز غيب بديد موج مرصاد

خفتيم ميانه خموشان

كز حد برديم بانگ و فرياد

هميشه داغ دل دردمند من تازه است

كه شب خموش نگردد چراغ بيماران

داور آن نفير خواهان تويي، و داد ده آن فرياد جويان تويي، و ديت آن كشتگان تويي، و دستگير آن غرق شدگان تويي، و دليل آن گم شدگان تويي، تا آن گم شده كجا با راه آيد و آن غرق شده كجا با كران افتد، و آن جانهاي خسته كي بياسايد و آن قصه نهاني را كي جواب آيد، و آن شب انتظار ايشان را كي بامداد آيد.

بر لوح زمانه نيست يك حرف صواب

از حرفه حرف خوانيش روي بتاب

بي گوش و زبان چه خوش بود فهم خطاب

زين خامش گويا كه كتاب است كتاب

«مرگ» حركتى حتمى و مستمر از دار مَمّر به سوى دارمَقّر است: «الدُّنيا دارُ مَمَّر لا دارُمَقَرٍّ»و حركتى است كه با هر نَفَس، انسان را به سوى خود مى خواند: «نَفَسُ المزء خُطاهُ اِلى اَجَلِهِ» حركتى كه پرده از پيوند لحظه ها با زندگانى كوتاه دنيوى برمى دارد: «وَ اَنَّ غايَةً تَنْقُصُها اللَّحَظةُ»زندگى كوتاهى كه گذشتن لحظه ها از آن مى كاهد.