فايلستان

امروز در اين دنيا صفات حق را در آيات و نشانه هاى او مشاهده كن و ببين كه چگونه اسماء و صفات الهى در مظاهر عالم به صورت هاى مختلف ظاهر شده اند، تا بتوانى فردا در روز قيامت ذات حق را مشاهده كنى زيرا اگر در دنيا صفات الهى را نبينى، در آخرت ذات خدا را نخواهى ديد. همان طور كه در قرآن آمده است ﴿و من كان فى هذه أعمى فهو فى الاخرة أعمى واضلّ سبيلا﴾.

اگر فطرت آدمى كه همچون كتابى است و استعدادهاى ذاتى هر كسى در آن نوشته شده است را يك بار بخوانى به تمام ابعاد وجودى انسان اعم از علم و معرفت، جهل و نادانى، كمال و نقصان او آگاه خواهى شد.

همان طور كه خاك پست به واسطه تابش نور خورشيد گرمى و حرارت مى گيرد و قابليّت پيدا مى كند، انسان نيز ـ اين مشتى خاك ـ نيز تجليات انوار الهى در دلش مى تابد و عشق و طلب در او پيدا مى شود.

ادراك حسي از سه ركن شكل مي يابد: مُدرِك (شخصي كه مثلاً يك كتاب را مي بيند)، مُدرَك (كتابي كه مشاهده مي شود)، و پديدار Phenomenon) = جلوه و ظاهري كه كتاب براي شخص دارد). تجربه‌ي ديني و به تعبير خاص‌تر تجربه‌ي خداوند نيز از سه جزء (ركن) برخوردار است: شخص صاحب تجربه، خداوند كه به تجربه درمي آيد، و ظهور و تجلّي خداوند بر آن شخص تجربه‌گر.

فراموش كردن خاطرات و معلومات پيشين، دليل بر نبودن زندگي پيشين نيست؛ زيرابسياري از امور در همين زندگي امروزي از ذهن انسان زايل مي شود و به طور كلي، فراموش مي گردد و اين فراموشي دليل بر عدم اتفاق و عدم تحقق آن امور نيست.

ليلة القدر و يوم الله را مراتب و مظاهر بسيار است , چنانكه همه حقايق نظام هستى بدين منوال اند كه نسبت دانى به عالى نسبت فرع به اصل و ظل به ذى ظل است . از دانى تعبير به آيت و صنم و عكس و ظل و نظاير آنها مى كنند . قرآن كريم فرموده است . و لقد علمتم النشأة الاولى فلولا تذكرون .

صورت حقيقى اشياء , انحاء وجودات است لذا وجود مطلق مساوق حق را به صورة الصور و حقيقة الحقايق تعبير مى كنند . و هيچ موجودى از وجود صمدى بريده نيست , و وجود صمدى را اطلاق حقيقى احاطى است و تميز محيط از محاط به تعين احاطى است نه به تعين و تميز تقابلى .

به حكم ارتكاز و فطرت و عقل بشر، حق به طور مطلق و بدون هيچ قيد و شرطي واجب الاتباع است، و به همين دليل كسي هم كه انسان را به سوي حق راهنمايي مي كند نيز واجب الاتباع است؛ به خاطر اينكه حق مي گويد و به سوي حق دعوت مي نمايد، و بايد چنين كسي را ترجيح داد به كسي كه ما را به سوي حق هدايت نمي كند و يا به سوي غيرحق مي خواند؛ زيرا پيروي كردن از هادي به سوي حق پيروي خود حق است؛ همان حقي كه او ما را به سوي آن مي خواند؛ و وجوب پيروي او امري است ضروري كه هيچ حاجتي به دليل ندارد .

براي صور و حقايق علمي سه مرتبه مي توان در نظر گرفت. مرتبة نخست، مرتبة ذات و حقيقت اين صور است كه از آن با عنوان نفس الامر آنها ياد مي شود؛ زيرا مراد از نفس الامر، امر و يا شيء در نفس و ذات خود است. صور حقايق علمي، صرف نظر از آگاهي انسان ها، روابط، مناسبات و احكامي دارند كه مربوط به زمان و مكان خاصي نيست. در مرتبة دوم، افراد انساني با ديالكتيك، گفت وگو، تفكر، تمرين و بالاخره با حركت و سلوك جوهري خود، به آن معاني راه مي برند و بر اساس اتحاد عالم و معلوم با آنها متحد مي شوند. صور علمي پس از اتحاد با افراد، بدون آنكه موطن و جايگاه نخست خود و احكام آن را از دست بدهند، در مرتبه و جايگاه دوم، يعني در عرصة ذهن و انديشه و به دنبال آن به دليل وحدتي كه فرد با عمل و ارادة خود دارد، در عرصة عمل و رفتار انسان قرار مي گيرند. در مرتبة سوم، معاني و صور علمي به وساطت افراد انساني به عرصة زندگي مشترك آدميان وارد شده و هويت بين الاذهاني و عمومي پيدا مي كنند. معاني در اين مقام از زاوية ذهن و گوشة رفتار فرد خارج شده و به متن زندگي و رفتار اجتماعي وارد مي شوند و باورها، عادت ها، نهادها، و كنش هاي اجتماعي را تسخير مي كنند. اين مرتبه، مرتبة فرهنگ است. فرهنگ در حقيقت، صورت تنزل يافتة معنا به عرصة فهم عمومي و رفتارهاي مشترك و كنش هاي اجتماعي است .

در آن موضع كه نور حق دليل است

چه جاى گفتگوى جبرئيل است

فرشته گر چه دارد قرب درگاه

نگنجد در مقام لى مع الله