فايلستان

«لا موثر فى الوجود الاّ اللّه» افلاك و ستارگان، نمودى از اسرار الهى اند و تأثير آنها همان تأثير حق تعالى است.(الله الذى رفع السموات بغير عمد ترونها ثم استوى على العرش و سخر الشمس و القمر﴾است. يعنى خدا است آنكه برافراشت آسمانها را بدون ستونى كه آنرا ببينيد سپس مستقر شد بر عرش و آفتاب و ماه را مسخر كرد.

بدايت و آغاز از حق شروع مى شود و به حق كه هدف نهايى و نقطه پايان است، خاتمه مى يابد. آيه ﴿انّا لله و انّا اليه راجعون).

عرش محل استقرار اسماء مقيد الهى است و آسمان را عرش گويند و فلك الافلاك را نيز عرش گويند و نفس كليه را كه محيط است بر اشياء بروجه تفصيل عرش كريم و لوح قدر و لوح محفوظ و كتاب مبين و و رقاء و زمرد و ياقوت حمراء نامند.

رَفِيعُ الدَّرَجاتِ ذُو الْعَرْشِ يُلْقِي الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلى‌ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ‌. اسْتَوى‌ عَلَى الْعَرْشِ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ.

عرش محل استواء رحمانى و الفنجگاه وجود عام و مظهر اول براى تماميت ظهور است، صورتش مثال مطلق حقيقت الوهى و همانند آن است، و اما قواى چهارگانه طبيعى كلى آن‌كه خاص برجهاى دوازده‌گانه آن (عرش) و كيفيات منسوب به آنها مى‌باشد؛ و نيز ارواح برجهاى آن از فرشتگان؛ مثل و نظاير حقايق الوهى‌اند؛ و آنها اسماء چهارگانه‌اى هستند كه بدانها فرشتگان توان حمل (عرش) را مى‌يابند، بلكه اين اسماء چهارگانه- يعنى حيات و علم و قدرت و اراده- حاملان حاملان چهارگانه (عرش) اند كه اسرافيل و ميكائيل و جبرائيل و عزرائيل و يا رضوان مى‌باشند.

 وداها كه خودِ اين واژه در ريشه شناسى واژگان با (اوستا) (Avesta) هردو از فعل (Vaed / Vid) كه دراصل (Weid) به معنى (ديدن) است اشتقاق يافته اند. مردم هند وداها را شروتى (Sruti) =سماعى مى خواندند زيراكه به اعتقاد آنها كلام الهى بر فرزانگان روزگار باستان وحى و الهام مى شده است. سرايندگان سرودهاى ودايى فرزانگانى بودند كه حقايق را به چشم دل مى ديدند.در بهگودگيتا نيز به (چشمان الهى) پرداخته شده است. ارجونا از كريشنا مى خواهد كه وى حقيقت وجود خود را به او بنمايد. كريشنا گويد: تو با چشمان خود مرا نتوانى ديد به تو چشمان الهى خواهم داد تا قدرت خدايى مرا بنگرى. آن گاه كه ارجونا به (چشم خدابين) آراسته شد سراسر عالم هستى را با جلوه هاى گوناگون و صور كثير آن از آغاز تا انجام در وحدت ذات الهى مشاهده مى كند و كمال و بى پايانى و ابديّت وجود اعلى را در آن حال; بى چشم تن مى بيند.

ابصار امرى انشايى است و به واسطه انشاى نفس در وى حاصل مى‌شود؛ يعنى نفس پس از حصول شرايط، آن صورتى كه شبيه به صورت موجود در مادّه است را با همان شرايط از حيث مكان و بعد و قرب انشاء مى‌كند. بنابراين، «مبصر» مخلوق و ساخته و پرداخته نفس است و نفس منشأ و موجد آن است و قيام آن به نفسْ قيام صدورى است، نه حلولى؛ لذا ابصار به خلّاقيت نفس است.

مرگ نه تنها چهره زندگى را بى معنا نمى كند; بلكه موقتى بودن زندگى آن را پرمعنا مى سازد. مرگ, مسئوليت آدمى را به او يادآور مى شود. مرگ, خارج از حوزه قدرت و مسئوليت آدمى است, اما كشمكش مداوم ميان سرنوشت درونى و بيرونى آدمى و آزادى او, ماهيت اصلى زندگى است.

مرگ تولد بزرگ‌تر از تولد اوليه انسان است، و اين جوهر مدبّرِ متصرف در ماده به جهت ذات نوراني خود به حدّ طاقت بشري بر تمامي حقايق عالَم هستي توان آگاهي دارد و خلاصۀ نظام هستي و بزرگ‌ترين لذّت نفس را رهايي از ظلمات جهل و شقاوت و وصول به انوار مجرّده و شهود حق مي‌داند.

تسبّح له السّموات والأرض ومن فيهنّ وان من شئ الاّ يسبّح بحمده ولكن لاتفقهون تسبيحهم انّه كان حليماً غفوراً) اسراء/ ۴۴
آسمانهاى هفتگانه وزمين وكسانى كه درآنها هستند، همه تسبيح او مى گويند وهر موجودى تسبيح وحمد او مى گويد، ولى شما تسبيح آنها را نمى فهميد، او حليم وآمرزنده است

اين سير وحركت كه درتمامى مظاهر وجود هست، همان تسبيح است؛ تسبيح حضرت حقّ وحركت به سوى او. هركدام از موجودات در عشق وطلب او به هركمالى مى رسد، آن را محدود و ناقص ديده، گذرمى كند و آن را كه بى عيب و نقص و بى حدّ است مى خواهد و اين همــان تسبيح وتنزيه حقّ است ازهر عيب ونقص.