فايلستان

منطق آن علم است كه در او راه انداختن نادانسته به دانسته , دانسته مى شود , پس منطق ناگزير آمد بر جوينده رستگارى.

رستگارى هر كس به دانش شايسته و كردار بايسته است كه دو بال مرغ جانند و با اين دو بال تواند به اوج عزت خود پرواز كند . شايسته را از ناشايسته نور برهان تميز مى دهد و بايسته را از نابايسته منطق دليل .

تمامى مراتب ظهور هستى هيئتى كروى و دايره وار دارند. اين افلاك از صقع ربوبى آغاز مى شوند و با گذر از عقل و نفس كلّى، به فلك عالم مثال مى رسند. بعد از مرتبه فلك عالم مثال، افلاك ثابته يا بسايط جسمانى واقع اند و بعد از اين مراتب، مراتب افلاك عنصرى قرار دارند. بديهى است كه اين استداره ـ همچون هر مفهوم ديگرى ـ در هريك از مواطن، با حفظ اصل معنا، مصداقى خاص به خود مى گيرد و از اينرو، از استداره حسّى در عالم عناصر و مثال تا استداره معنوى در عوالم مافوق آن را شامل مى شود. بر اين اساس، تعيّنات و مظاهر وجود اطلاقى حق ـ دستكم ـ در پنج فلك كلّى طبقه بندى مى شود: ۱) فلك وجود حقِّ محيط (كه همه مادون در آن معنا مى يابند)؛ ۲) فلكى كه از تعيّنات خلقى عقل و نفس كلّى آغاز مى شود؛ ۳) فلكى كه عالم مثال به مادون را دربر مى گيرد؛ ۴) فلكى كه بسايط اجسام را شامل است؛ ۵) فلكى كه بر موجودات عنصرى احاطه دارد.

آنچه در دنيا ظاهر مى باشد در آخرت باطن است؛ در مقابل، امور باطنىِ دنيا در آخرت ظهور دارند. از اينرو، تحوّل و تبدّل آدمى كه لحظه به لحظه رخ مىدهد در دنيا مخفى، و در آخرت كاملا ظاهر است.

منزل ارواح كه همان دار بدن است، به تناسب نشئات تحقّق انسان، متفاوت است. از اينرو، در هريك از عوالم دنيا، برزخ، و آخرت، روح منزلى متناسب با اين عوالم دارد.

قلب مومن عرش خداوندى است.

بدان كه حركت اصلى فلك الافلاك از مشرق به جانب مغرب است، ولى حركات اصلى هشت افلاك ديگر بر خلاف جهت حركت فلك الافلاك است. يعنى حركات هشت افلاك از مغرب به جانب مشرق است پس هر كدام از اين افلاك داراى گويى كه دل انسان مركز عرش مى باشد زيرا كه دل همچون نقطه و عرش دايره اى است كه محيط بر آن نقطه مى باشد. پس ناگفته پيداست كه عرش دايره اى است و چون داراى حركت است پس حركت عرش دورى است و حركت دورى تابع حركت مركز است.و حركت هستند يكى حركت عرضى كه با حركت فلك اعظم از مشرق به مغرب است و ديگر حركت ارادى كه از مغرب به مشرق مى گردند.

﴿افلم ينظروا الى السماء فوقهم كيف بنينها و زيّنّها و مالها من فروج﴾ يعنى آيا به آسمان نگاه نمى كنند در بالاى سر آنان كه چگونه آنرا ساختيم و بياراستيم و آنرا شكاف نيست.

حَمَل ‌ بره، نام صورت فلكى است برابر فروردين ماه.

ثور ‌ گاو، نام صورت فلكى است برابر ارديبهشت ماه.

جوزا ‌ دو پيكر، نام صورت فلكى است برابر خرداد ماه.

خرچنگ ‌ سرطان، نام صورت فلكى است برابر تير ماه.

خوشه ‌ سنبله، نام صورت فلكى است برابر شهريور ماه.

اسد ‌ شير، نام صورت فلكى است برابر مرداد ماه.

ميزان ‌ ترازو، نام صورت فلكى است برابر مهر ماه.

عقرب ‌ كژدم، نام صورت فلكى است برابر آبان ماه.

كمان ‌ قوس،نام صورت فلكى است برابر آذر ماه.

جَدْى ‌ بزغاله، نام صورت فلكى است برابر دى ماه.

دلو ‌ سطل آب، نام صورت فلكى است برابر بهمن ماه.

حوت ‌ ماهى، نام صورت فلكى است برابر اسفند ماه.

حَمَل ، حَمَل، در فارسى برّه، از صورتهاى فلكى منطقة‌البروج و نخستين برج از بروج دوازده‌گانه. در نجوم دوره اسلامى آن را به‌صورت گوسفندى شاخ‌دار (قوچ) نيم‌خفته‌اى تصور كرده‌اند كه سر را بر گردانده است و به پس مى‌نگرد اعراب اين صورت فلكى را با عنوان كَبْشْ (به معنى برّه، گوسفند نر، قوچ) نيز مى‌شناختند كه اين نام در نجوم دوره اسلامى هم به كار مى‌رفت در اسطوره‌هاى يونان باستان، برادر و خواهرى به نامهاى فريكسوس و هله، فرزندان آتاماس، از ترس نامادرى خود برپشت گوسفندى سوار شدند و گريختند. در راه، هله در دريا غرق شد و در پايان سفر، فريكسوس آن گوسفند را براى زئوس قربانى كرد. زئوس هم گوسفند را در آسمان جاى داد .