فايلستان

نام نيكوكاريِ تو در انحا و ارجاءِ گيتي سفر كند و ارتجاءِ خلق بروزگارِ تو بيفزايد كه هرك نيك انجاميِ كار جويد.

خواهي كه ز شغل دو جهان فرد شوي

با اهل صفا همدم و همدرد شوي

غايب مشو از دردِ دلِ خويش دمي

مستحضرِ درد باش تا مرد شوي
 

حقيقتي است كه وي را رسم نيست، و آن‌چه رسم است نصيب خلق باشد اندر معاملات، و حقيقت خاصهٔ حق بود. 

   الصّومُ لي وَاَنَا اُجْزي بِهِ.»  روزه از آن من است؛ از آن‌چه مفعولات وي جمله ملك وي است، و نسبت و اضافت همه خلق مر هر چيزي را به خود رسم و مجاز بود نه حقيقت.

آدم صفي كه بديع قدرت و صنيع فطرت و نسيج ارادت بود، در نخستين منزل وجود در صدر دولت بر تخت بخت نشست و مسجود مقربان گشت. از بهر آنكه ترنم حال پاك وي در طنين انس اين كلمات بود.
 

هر چند بر آتشم نشاند غم تو

غمناك شوم، گرم نماند غم تو

جلال و تقدس ايشان را نيابت داشت و خود را ثنا گفت، و ستايش خود ايشان را در آموخت و بآن دستوري داد، ورنه كه يارستي بخواب اندر بديدن اگر نه خود گفتي خود را كه الحمد للَّه و در كلّ عالم كه زهره آن داشتي كه گفتي الحمد للَّه.

ذكر حق شنيد، چراغ آشنايي ديد، و با روز نخستين رسيد. اجابت لطف شنيد، توقيع دوستي ديد، و بدوستي لم يزل رسيد. اين جوانمرد اول نشاني يافت بي دل شد، پس باز يافت همه دل شد، پس دوست ديد و در سر دل شد.

گواهي داد بر آنكه كليمه شهاده كه لا اله الا الله (است) حق و راستست و درست گردانيدند مر دعوت پيغمبر عليه السلام را و همگان استاده اند باقرار مر خدايرا به يگانگي و بگواهي رسول صلي الله عليه و آله و سلم و براستي دعوي او و اين گواهان باقي اند كه هرگز نميرند و از گواهي باز نايستند و شهاده لا اله الا الله يك گواهست مر يگانگي خداي را جل جلاله و يگانگي كه مرور است و آنكه شهاده بدو نيمه آمد از نفي و اثبات دليل است بر آنكه خلق.

رَبِّ الْعالَمِينَ يعني يربّي نفوس العابدين بالتأييد و يربّي قلوب الطاهرين بالتشديد و يربّي احوال العارفين بالتوحيد كسي كه تربيت وي از راه توحيد يابد مطعومات عالميان او را چه بكار آيد؟